Yeni vagus siniri ve şefkat

Bağ kurmak, sosyal ilişkiler kurma kapasitesi ve şefkat… hepsi yeni vagus siniri ile gelişen özellikler… sadece memelilere ait…

Evrimleşme sürecinde sürüngenden memeliye geçerken, sinir sisteminde de bir dönüşüm oldu, yeni vagus sinirinin gelişmesiyle… diğer adı ventral vagus siniri… işte bu yeni sinir yolu şefkat hislerini destekliyor…

Vagus siniri, çok uzun bir sinir… Bu 10. kafa siniri ikiye ayrılıyor… bir kısmı, eski olanı miyelinsiz… diyaframın altına iniyor ve burdaki iç organları uyarıyor… yeni gelişen kısmı ise miyelinli, diyaframın üstünde kalbi, akciğerleri uyarıyor, burdan boğaz ve yüze doğru uzanıyor…

Dr. Stephen Porges’ın polivegal teorisine göre sinir sisteminin 3 hali var… 1. Sosyal sinir sistemi 2. Sempatik sinir sistemi (adrenalin salgılanıyor, kaç savaş hali) 3. Parasempatik sinir sistemi, bu en eski sinir sistemi (don hali)… Tehdit hissettiğimizde sinir sisteminin kaç savaş hali, ümitsiz olduğumuzda ise don hali devreye giriyor…

Dr. Porges’ e göre bağ kurma ve ilişkisel olma becerimiz sinir sisteminin evrimleşmesi, yani yeni vagus sinir yolunun gelişmesi ile oldu… Dr.Porges bunu sosyal sinir sistemi olarak adlandırmaktadır…

Primatlar içerisinde en yüksek sosyalleşme becerisine sahip olan insanlar… daha sonra şempanze ve goriller geliyor… sonra köpekler ve belki kediler…

Bizler ilişkisel varlıklarız… rahat ve güvende hissettiğimizde yüz kaslarımız gevşiyor ve rahatlıyor… gözlerin etrafı rahatlıyor… sesin iniş ve çıkışları oluyor yani modumuz iyi oluyor… karşı tarafa şöyle bir mesaj veriyoruz.. ‘bana yaklaşabilirsin, benle zaman geçirmek uygun…’

Öfke ve gerginlik hissedildiğinde ise bu yeni vagus siniri kapanıyor, eski sinir yolları daha aktif oluyor… yüz gergin, ifade sert, omuzlar kalkıyor… ses daha düz… böyle biriyle iletişime girmek de zorlaşıyor…

Hayatta kalabilmek için sosyal sinir sisteminin aktif olabilmesi çok önemli… çünkü güvende hissetmek istiyoruz… bunun için birbirimizle dayanışma halindeyiz… insan evladı 15-16 yaşına kadar kendine bakamıyor, işte bu yüzden bu bağlara ihtiyacımız var… yeni vagus sinir yolu hayatta kalabilmek için yaratılmış… kaç savaş ya da don hali de yine hayatta kalabilmek için var…

Ne zaman ki iyi ve güvende hissediyoruz, o zaman sosyal sinir sistemi devreye giriyor ve doğal olarak şefkat hissediyoruz… doğal bir şekilde ilişki, bağ kurabilme becerisi ortaya çıkıyor… arkadaşca olabilme kapasitesi gelişiyor… o haldeyken birinin yardıma ihtiyacı olduğunu farkettiğinde, durup yardım ediyorsun…

Bir dış ortam var, bir de iç ortam… dış ortam, dışarda olan şeylerle ilgili… iç ortam ise bedenin içindeki ortam, senin yaşam deneyimin, huyların, travmaların, hepsinin bileşimi… ve bu dış ortamla iç ortam buluşuyor ve bir his yaratıyor… hoş, nahoş ya da nötr… Yani an ve an bedenin içi, dış dünya ile karşılaşınca, bu tepkiler oluşuyor…

Dış ortam güvenli olduğunda, doğal olarak güvenli sinir sistemine geçiş olmalı… ya da dışarda tehlike varsa kendiliğinden kaç savaşa bir geçiş olmalı, yani duruma uygun bir tepki…

Ancak, bazen dış dünya güvenli olmasına rağmen, hala iç dünyada tehdit, stres hissediliyor ve kişi kendini güvende hissedemiyor… yeni vagus siniri aktive olmayıp, eski sinir sistemleri devreye giriyor… o zaman korunma ihtiyacı başlıyor, kaç savaş ya da don hali devreye giriyor… çünkü yaşam deneyimleri bizi bu hale getiriyor… onlarca yıl tabaka tabaka birikmiş yaşam deneyimleri… bedenin içi tüm o ömrümüz boyunca oluşmuş ve gelişmiş şartlanmaların, yaşanmış deneyimlerin, travmaların toplamı… herşey iyi bile olsa, içerde hala bir bozukluk var hissi oluyor…

İşte bu durumlarda meditasyon pratikleri oldukça faydalı…

Meditasyon ile zihin bedenimizin yeniden ayarını düzenliyoruz… Meditasyon pratikleri ile sinir sisteminin değiştiği artık kanıtlanmış durumda… bu pratiklerle dokularımız değişiyor… defans halinde olma durumu geri plana gitmeye, sinir sistemi dengelenmeye başlıyor… sinir sistemindeki huylar yavaş yavaş şifalanmaya başlıyor…🍀

(David Cornwell mindfullness eğitim notlarımın derlemesidir…)

Beni yogamantrahealing instagram ve andayasam youtube hesaplarımdan da takip edebilirsiniz… Mavi yazıya tıklayarak ilgili siteye ulaşabilirsiniz..🙏🧚‍♀️

• 303: Bir yol, karavan filmi..🚐
  Yol, yolculuk, karavan, aşk… muhteşem manzaralar… derin, anlamlı sohbetler… son zamanlarda izlediğim en güzel, en doyurucu, iyi hissettiren film 303… Tam da sabah kardeşimle karavan muhabbeti yapıp, karavan“303: Bir yol, karavan filmi..🚐” yazısının devamını oku
• Yeni vagus siniri ve şefkat
  Bağ kurmak, sosyal ilişkiler kurma kapasitesi ve şefkat… hepsi yeni vagus siniri ile gelişen özellikler… sadece memelilere ait… Evrimleşme sürecinde sürüngenden memeliye geçerken, sinir sisteminde de bir dönüşüm“Yeni vagus siniri ve şefkat” yazısının devamını oku
• Gölgelerini keşfet 🦋
  Karşı tarafta neyi eleştiriyorsun ya da yargılıyorsun? Kıskanç, cimri, rekabetçi olmasını mı?… ya da kaba, küstah, kindar olmasını mı vs… Belki bu kelimeleri duymak bile hoşuna gitmedi… Kötü“Gölgelerini keşfet 🦋” yazısının devamını oku
• Kalbe iyi gelen şeyler yapmalı…
  Bugün covidden hasta vaziyette yatarken, eski hastalarımdan gelen güzel mesajlar beni çok duygulandırdı ve mutlu oldum… kalbimdeki yumuşamayı ve şefkat hislerini farkettim… odağım bir anda hastalık psikolojisinden çıktı…“Kalbe iyi gelen şeyler yapmalı…” yazısının devamını oku
• İçimdeki ritm
  Arkadaşımla sabah sadhanası (ruhsal pratik) yapıyorduk bir süredir… sabah altı otuzda zoomda buluşup sessiz oturuş, ardına 10-15 dakika sabah sayfaları çalışması… sonrasında bu pratiğin önüne kirtan kriya ekledik,“İçimdeki ritm” yazısının devamını oku
• Yeni vagus siniri ve şefkat
  Bağ kurmak, sosyal ilişkiler kurma kapasitesi ve şefkat… hepsi yeni vagus siniri ile gelişen özellikler… sadece memelilere ait… Evrimleşme sürecinde sürüngenden memeliye geçerken, sinir sisteminde de bir dönüşüm“Yeni vagus siniri ve şefkat” yazısının devamını oku
• Bakış açısı üstadlığı
  Hayat inişlerle ve çıkışlarla doludur… Olumsuz diye adlandırdığımız olaylara büyüme, gelişim fırsatı olarak bakabilmek.. ‘burda öğrenmem gereken ne var?’ bakış açısında olabilmek… her ne olursa olsun odağı olumluda“Bakış açısı üstadlığı” yazısının devamını oku
• İçimdeki kız çocuğunun çağrısı
  Seslensem duyar mısın beni?… hu hu ben burdayım… senin içindeki o küçük kız çocuğuyum… Beni görmeni, farketmeni, benimle ilgilenmeni, bana zaman ayırmanı o kadar çok istiyorum ki… Sana“İçimdeki kız çocuğunun çağrısı” yazısının devamını oku